شیر برقی یا سلونوئید ولو چیست؟
شیر برقی یا سولنوئید ولو یکی از اجزا بگ فیلتر در دو حالت قطع و وصل جریان سیال را کنترل کنند. در بیشتر انواع شیر برقی که در صنایع کاربرد دارد با تحریک یک بوبین یا سولنوئید و حرکت اسپول به سمت بالا میتوان جریان یا فلوی عبوری سیال گازی یا مایع را کنترل نمود . در عمل سولنوئید ولو‌های یا شیرهای برقی به انواع مختلفی نظیر شیرهای دیافراگمی ، شیر سوزنی با کاربرد ، تحمل فشار مختلف و از جنسهای مختلف … تقسیم میگردد
طیف گسترده از شیرهای برقی برای سیالاتی نظیر بخار ، آب ، هوا ، نفت ، گازوئیل ، روغن، گاز و… در صنایع کاربرد دارند که به عنوان روش ساده جهت قطع و وصل عبور سیال از راه دور و کنترل فلوی آن مورد استفاده میگیرند . شیر برقی یک دستگاه الکترومغناطیسی است که از طریق یک سیم پیچ و عبور جریان الکتریکی در آن دریچه عبور سیال را باز یا بسته میکند و با توجه به جنس و سایز و فشار و دما و نحوۀ عملکرد و همچنین تعداد پورت ورودی و خروجی به گونه‌های مختلفی دسته بندی میشود.
شیرهای برقی در مصارف هیدرولیک پنوماتیک برای کنترل جک‌ها و … تا در تأسیستات و سیتمهای آبیاری اتوماتیک و مصارف خانگی نظیر ماشین لباسشوئی تا مصارف پزشکی مانند صندلی دندانپزشکی کاربرد دارند .
در زیر به معرفی کلی انواع شیر برقی از نظر عملکرد و کاربرد پرداخته میشود
Directional solenoid valve شیرهای برقی مورد استفاده در سیستمهای هیدرولیک و پنوماتیک شیر برقیهای دایرکشنال معروف میباشند بیش از دو پورت برای ورود و خروج سیال دارند این در حالی است که تعداد وضعیتهای آنها میتواند بیشتر از دو وضعیت باشد برای مثال یک شیر 3/2 با به دو وضعیت و سه پورت است که در بخش هیدرولیک و پنوماتیک به آنها خواهیم پرداخت .
Direct acting
شیر برقی با عملکرد مستقیم که در این مدل ولو پیستون مغناطیسی به صورت مستقیم باعث باز و بسته شدن مسیر سیال میگردد و نیاز به اختلاف فشار بین ورودی و خروجی نیست و در عمل حجم کمی از جریان سیال را از خود عبور میدهد و با بیشتر سیالات ائم از آب، هوا، بخار، روغن و یا هر سیال سازگار با مواد قسمت وت پارت یا در تماس با سیال استفاده میشود و در‌های کاربردی شامل دستگاه توزیع کارتریج قهوه، خشک کن هوا، سونا و سیستمهای خلاء مورد استفاده قرار بگیرد
در تصویر زیر میتوان عملکرد یه شیر 2/2 نرمال کلوز را به صورت مستقیم دید.
Pilot operated
شیر برقی با عمکلرد پایلوت از دو محفظه جدا از هم که از طریق دیافراگم از یکدیگر جدا شده اند تشکیل شده و دیافراگم به پیستون مغناطیسی متصل نیست که در مقایسه با مدل دایرکت یا مستقیم قابل تشخیص است به آن شیر برقی پایلوت یا غیر مستقیم گفته میشود زبان ساده از فشار خط ورودی برای بسته نگه داشتن شیر استفاده میکند و در عمل با انرژی کمتر حجم بیشتر از جریان سیال را از خود عبود میدهد
Pilot Operated with assisted lift
در این مدل چیزی بین عملکرد مستقیم و عملکرد پایلوت میباشد که دیافراگم به پیستون متصل است و زمانی که بوبین تحریک میشود در فشار کم دیافراگم به صورت مستقیم از قسمت مربوطه جدا میشود و در فشارهای بالاتر دیافراگم به کمک فشار درونی شیر جابجا میشود . شیرهای Assisted lift میتوانند در اختلاف فشار صفر عمل کنند با این حال به صورت نرمال اپن امکان تولید ندارند . برای مثال این شیر برقیهای در سوخت دیزل که از طریق هد تانک تغذیه میشود میتوان به کار گرفته شود به این منظور که فشار تانک برای تحریک شیر در حالت پایلوت مناسب نیست و به کمک شیر برقی assisted lift pilot operated میتوان مسیر سوخت دیزل را بست. البته برای این منظور بهتر است از آب بندهای ویتون استفاده گردد . در سیستهای با فشار کم یا با فشار در نوسان به سمت صفر نیز میتوان از این شیر برقیهای استفاده کرد .
همچنین از آنجائی که این شیرها به اختلاف فشار برای عمل نیاز ندارند برای سیستمهای وکیوم یا خلا
برای انتخاب شیر برقی مناسب بایستی به فاکتورهای زیر توجه نمود :
ماکزیمم و مینیمم فشار خطی که شیر برقی در آن قرار میگیرد
ماکزیمم و مینیمم اختلاف فشار بین ورودی و خروجی شیر برقی
ماکزیمم و مینیمم فلوی عبوری از شیر برقی
وزن مخصوص، ویسکوزیته و نوع سیال از نظر خورندگی و …
دمای محیط و سیال
مشخصات الکتریکی و تغذیه بوبین
انفجاری یا غیر انفجاری بودن محیط شیر برقی
شیرهای ضد انفجار (سری ATEX)
شایان صنعت ارائه دهنده انواع شیرهای مخصوص جهت محیطهای صنعتی با هوای حاوی گاز و یا غبار قابل انفجار یا اشتعال است. تحریک این شیرها توسط شیرهای سولنوئیدی که
در داخل پیلوت باکس با محافظت ATEX نصب شده اند صورت می‌پذیرد و فرمان از طرین شیلنگ پنوماتیک به شیر اصلی منتقل میشود یا در نوع تحریک مستقیم از سولنوئید با محافظت ضد انفجار استفاده میگردد.
II3GD ATEX – محیطهای مستعد انفجار با محافظت عادی در زون 2 و 22II2GD ATEX – محیطهای مستعد انفجار با محافظت بالا در زون 1 و 21
لوازم یدکی شیر برقیدر دسترس بودن لوازم جانبی شیرهای برقی از جمله دیافراگم‌ها و فنر، امکان بهره برداری از شیرهای برقی را برای مدت طولانی فراهم می‌کنند .
کاربرد انواع غبارگیر بجای تجهیزات جدا کننده مواد ، جایگزین سیستمهای انتقال پنوماتیک مواد و یا هر دو عملکرد باهم (جدا کننده و انتقال دهنده مواد ) مانند نصب دستگاه غبارگیر بعد از انواع تجهیزات خردکن .
مشخصات شیرهای برقی تجهیزات غبارگیر به شرح ذیل میباشد:
شیر با سایز‌های ” 1تا ” 3 (اینچ)و امکان استفاده از ولتاژهای24VDC, 24VAC, 110VAC, 220VAC دیافراگم مقاوم نیتریل جهت کلیه شرایط محیطی و امکان استفاده از دیافراگم ریتون در کاربری‌های دما بالا (حداکثر 200oC ( ورودی و خروجی‌های متنوع بسته به کاربری و نیاز مشتری از نوع رزوه شده، فیتینگ فشاری و یا فلنجی ورودی-خروجی 90o یا 180o، شیرهای مناسب مخازن مکعبی و شیرهای یکسره جهت کاربری‌های خاص پیلوت سولنوئید متصل به شیر و یا پیلوت مجزا و امکان استفاده از پیلوت باکس.
